گروهی از مدارس غیردولتی شهریههای سنگینی از پدران و مادران دانشآموزان طلب میکنند که به گفته برخی دستاندرکاران آموزش عالی کشور از شهریه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی هم بیشتر است.با وجود بالابودن شهریه مدارس غیردولتی، مسئولان وزارت آموزش و پرورش همچنان از توسعه این مدارس حمایت میکنند و حتی مؤسسان مدارس غیردولتی را در ردیف خیرین بهشمار میآورند و همواره از آنها پشتیبانی میکنند.سنگ بنای مدارس غیردولتی پول است، ساختمان بسیاری از آنها استیجاری است و با فضای آموزشی و پرورشی استاندارد فاصله دارند، ولی با توجه به وضعیت آموزشی مدارس دولتی عادی، در مقایسه با آنها از سطح آموزشی مناسبتری برخوردار هستند. مسئولان آموزش و پرورش خود را به نوعی مدیون غیردولتیها میدانند و توقع دارند والدین دانشآموزان هم همین دید را داشته باشند.
پول، حرف اول و آخر
مسئولان آموزش و پرورش معتقدند مردم از مدارس غیردولتی راضی هستند، دلیل این سخن را سکوت یا شکایت نکردن مردم از عملکرد مدارس غیردولتی بیان میکنند. البته خبرها درباره برخورد با تخلفات مدارس غیردولتی بهمراتب بسیار کمتر از مدارس دولتی بوده است. وزیر آموزش و پرورش مرداد 91درباره اخذ شهریههای چند میلیونی در برخی مدارس غیردولتی به ایسنا گفت: اخذ شهریه براساس قوانین و آییننامههای مدارس غیردولتی یک قرارداد دوطرفه است و چنانچه اولیا با رضایت پرداخت هزینهها را امضا کنند این موارد دیگر ارتباطی به آموزش و پرورش ندارد. با توجه به سخنان وزیر آموزش و پرورش میتوان چنین استنباط کرد که بسیاری از موارد در بحث مدارس غیردولتی تخلف محسوب نمیشود. وزیر آموزش و پرورش اردیبهشت 90 درباره مدارس غیردولتی به همشهری گفتهبود:
فکر میکنید چرا این مدارس غیردولتی نامگذاری شدهاند و فلسفه وجودی مدارس غیردولتی چیست؟ فلسفه وجودی مدارس غیردولتی این است که مردم پول بدهند تا مدارس غیردولتی بهتر اداره شود و اگر قرار بود مدارس غیردولتی بدتر از مدارس دولتی اداره شوند پس چرا مردم فرزندانشان را در آنجا ثبتنام میکردند، خب میبردند در مدارس دولتی ثبتنام میکردند.
لزوم تعریف «خیر» در آموزش و پرورش
با توجه به تعریفی که مسئولان ارشد وزارت آموزش و پرورش از مؤسسان مدارس غیردولتی دارند و آنها را خیرین مدرسهدار میدانند، ضروری است تعریفی از خیرین در آموزش و پرورش ارائه شود تا بدانیم چه تفاوتی میان خیرین مدرسهساز با خیرین مدرسهدار وجود دارد.
اصولا «خیر» چه معنایی در آموزش و پرورش دارد؟ آیا دریافت شهریههای چند میلیونی، کار خیر محسوب میشود؟ کار خیر چه تعریفی دارد؟ خیرین، پرچمدار احیای فرهنگ از خود گذشتگی و ایثار هستند. خیر در فرهنگ لغت عربی- فارسی المعانی به «بخشندگی» معنی شده است، در برخی فرهنگ لغات نیز خیر بهمعنای برگزیدهترین و بهترین مردمان آمده است.
خیرین افرادی هستند که در قبال کار خیری که انجام میدهند از خلق خدا هیچ توقع، چشمداشت یا خواستهای ندارند و براساس نیتی که با خالق بستهاند آن کار یا عمل خیر را انجام میدهند. نمونه بارز آن خیرین مدرسهساز یا خوابگاهساز هستند که بیهیچ منتی همه یا بخش زیادی از اموال خود را صرف مدرسهسازی یا ساخت خوابگاه برای دانشجویان میکنند. ابهام این است که چه شباهتی بین مؤسسان مدارس غیردولتی و خیرین وجود دارد،گفت:
خیرین میبخشند و توقعی ندارند، ولی آیا مؤسسان مدارس غیردولتی هم میبخشند یا شهریههای چندمیلیونی میگیرند و سر آن رقابت شدیدی جریان دارد و اگر دانشآموزی شهریه کامل مورد نظر آنها را نپردازد او را ثبتنام نمیکنند!